Ngày Tết là ngày mà các thành viên trong gia đình tụ họp về đoàn tụ với cha mẹ ông bà. Những người làm ăn xa, dù có khó khăn đến mấy thì họ cũng cố gắng về với gia đình người thân. Cùng nấu những nồi bánh chưng, đón giao thừa cùng nhau. Đây trở thành một nét đẹp truyền thống của người Việt. Thế nhưng với sự phát triển của nền kinh tế. Nhưng đối với nhiều người, đây là những thói quen cũ và những hình ảnh đó bắt đầu trở nên cũ. Những cuộc tranh luận về Ngày lễ tết nguyên đáng này tiếp tục được nói đến mỗi khi Tết đến – Xuân về. Dần dần những thói quen đã hình thành từ lâu đời đã và đang bắt đầu đổi thay.
Họ không phủ nhận các giá trị của Tết, nhưng thay vì phủ nhận, người Việt đang hướng đến phương thức ăn Tết mới. Một phương thức mới họ cho rằng thích hợp với điều kiện của xã hội hiện đại hơn. Cùng với sự phát triển chuyển động của xã hội thì Tết cũng đang “vận động”, để thích nghi với cuộc sống mới.
Đi chơi đúng nghĩa dịp tết
Khoảng mười năm trước, du lịch đúng vào dịp Tết Nguyên đán, mới là hiện tượng. Bây giờ, nó bắt đầu là một xu thế. Khởi nguồn từ giới trẻ. Khi các bạn trẻ muốn tìm những trải nghiệm mới, ở những vùng đất lạ thay vì một cái Tết theo “lối mòn”. Bây giờ, nó lan sang cả người có tuổi.
Nhiều gia đình cúng tất niên sớm, để chiều 30 cả gia đình cùng lên đường. Không còn cảnh quây quần đón giao thừa. Cũng không còn những nụ cười, những cái bắt tay với họ hàng, người thân trong ba ngày Tết. Có gia đình bố mẹ, con cái mỗi nhóm tổ chức một tua riêng, hẹn trở về vào ngày… hóa vàng. Nếu không đi du lịch, người ta cũng dành thời gian cho các hoạt động vui chơi, giải trí ở nơi công cộng nhiều hơn.
Đi tìm sự thích ứng
Tết xưa lạc hậu và cần có những thay đổi. Hay Tết nay quá hiện đại, cần phải trở về truyền thống? Câu hỏi này không dễ trả lời. Song không thể phủ nhận, Tết đang đổi thay. Nhiều người tổng kết đó là sự chuyển đổi từ “Tết ăn”, sang “Tết chơi”. Song, điều này không hoàn toàn chính xác. Đúng hơn phải là sự thay đổi tính chất của chơi Tết. Vì Tết xưa, người dân thành thị và nông thôn đều dành rất nhiều thời gian cho việc vui chơi. Ðường phố đông như nêm cối, nhà quê cũng như kẻ chợ, nô nức đi xem các trò giải trí…”. Nhưng người ta chỉ bắt đầu “chơi Tết” sau khi hoàn thành những nghĩa vụ thăm nom, chúc tụng họ hàng, người thân…
Áp lực kinh tế
Sự đổi thay của Tết, bắt đầu từ chính những đổi thay về cơ cấu kinh tế – xã hội. Tết ra đời trong một xã hội nông nghiệp tiểu nông, mang đậm dấu ấn văn hóa làng xã. Trong xã hội ấy, cuộc sống mỗi con người gắn chặt trong quan hệ với gia đình, họ tộc, làng xóm. Dù muốn hay không, người ta phải dành rất nhiều thời gian để chúc Tết họ hàng xa gần, hàng xóm láng giềng. Trong một xã hội đời sống kinh tế còn nhiều khó khăn, con người luôn cố dành những điều tốt đẹp nhất cho dịp Tết.
Vấn đề trong chăm sóc các quan hệ
Ngoại trừ áp lực kinh tế, những vấn đề trong chăm sóc các quan hệ gia đình, làng xóm sẽ được xử lý tương đối nhẹ nhàng trong một xã hội nông nghiệp cũ. Vì Tết diễn ra đúng dịp nông nhàn. Người ta có cả “tháng Giêng là tháng ăn chơi”. Những mâm cỗ cũng được “giải quyết” hết, khi người ta ăn uống kham khổ quanh năm. Thời bao cấp, mỗi người chỉ được phân phối vài lạng thịt. Cuộc sống ngày nay gấp gáp. Thêm một đống công việc cho Tết trở thành một áp lực lớn.
Kinh tế thay đổi, các mối quan hệ xã hội thay đổi theo
Kinh tế thay đổi, các mối quan hệ xã hội thay đổi theo. Vị trí của gia đình theo nghĩa rộng giảm đi. Những tục lệ bắt đầu gây ra sự phiền hà với những người đề cao cái tôi cá nhân. Xưa, việc “chơi Tết” là những trò vui dân gian ngay nơi sinh sống, thì sự phát triển của kinh tế, sự phát triển giao thông. Cùng với các phương tiện truyền thông, mở ra cánh cửa sổ mới nhìn ra thế giới, đem lại cho con người nhiều lựa chọn hơn trong đón Tết.
Nếu thường ngày chúng ta vẫn quan tâm đến ông bà cha mẹ, thì chẳng ai phản đối khi ta vui đón Tết ở một phương trời xa. Nhưng sẽ xảy ra điều ngược lại khi du ngoạn Tết mà để ông bà cha mẹ cô đơn, bệnh tật trong những ngày đầu năm mới. Chơi Tết, du lịch Tết không làm phai nhạt bản sắc văn hóa dân tộc. Vì giá trị cốt lõi của Tết nằm trong chính nhận thức, cảm nhận và ứng xử của mỗi con người, trước thời khắc chuyển giao của một năm mới.
Tết thật sự vẫn luôn hiện hữu, ở trong tâm mỗi người.
Nguồn: Nhandan.com.vn
